Ruud Broekhuizen (1967) was van 2014 tot 2016 stadsdichter van Gouda. Zijn nieuwste bundel ‘Een lege plek’ is tevens de titel van zijn theaterprogramma.

De bundel bestaat uit vier gedeelten. ‘Leeg’ ‘Een leegte’, ‘Een lege plek,’ en ‘Een plek’. Deze vier titels vormen een queeste die in de afzonderlijke gedichten duidelijk terugkomt: van ‘verloren ik’ naar ‘gevonden ander’; van eenzaamheid naar engagement. Van leegte naar thuis.

In de inhoudsopgave zijn de vier gedeelten niet apart maar als titels van gedichten in de lijst opgenomen. Voor een bundel die vooral vragen oproept, is dat een interessante keuze: het eenzame woord dat tot gedicht verwordt.

Dat het eerste gedicht van de bundel tevens de titel van een gedeelte van de bundel draagt, kan toeval zijn, maar draagt op deze manier bij aan het gevoel dat de lezer op reis is en dat het aanvankelijk alleszins onduidelijk is waar de reis eindigt.

De gedichten lopen van ‘zeer persoonlijk’ naar ‘maatschappelijk geëngageerd’, en van ‘strijd’ naar ‘acceptatie’ en zijn afwisselend lang, kort, poëtisch en dramaturgisch.

Geen mens hoeft zich bij Broekhuizen te vervelen: soms zit je naast hem op de bank terwijl hij met jou over zijn zielenroerselen spreekt, zoals in het eerste gedicht ‘Een lege plek’:

in dit hotel / vrijen we niet / We slaan haken / In elkaars vlees

Dan zit je op een stoel in het theater en kijk je naar een performer die een maatschappelijke boodschap wil afgeven, zoals in het laatste gedicht ‘Man van glas’ dat verhaalt over een oorlogsveteraan:

De oorlogswond / van een in de war man. / Helemaal alleen / Barman, doe mij er nog één

Broekhuizens bundel is een antwoord op de vraag hoe verbondenheid verkregen kan worden. Hoe de emotioneel getergde man van het begin zich meer en meer met zijn minder emotionele zelf verbindt. Met zijn (hervonden?) liefde. En uiteindelijk met de maatschappij om zich heen.

De wisselwerking tussen de eenzame ik-figuur van het eerste gedicht en de getroebleerde ander van het laatste gedicht wordt steeds intenser, en vindt haar apotheose in het vierde en laatste gedeelte van de bundel, en dan met name in het gedicht ‘Zwartwater’:

Slaap maar kind /Als er iemand is die hoopt /Dat jij het geluk nog vindt / Dit leven / Ben ik het / Als dat mislukt mijn kind/ Mag je mij de schuld geven / Zo simpel is het

Deze apotheose wordt in de overige vijf gedichten van het laatste gedeelte prachtig uitgewerkt. Hierin lijkt alles samen te komen: de ik-figuur die de ander ontmoet, de thuiskomst van de lege plek in de maatschappij, en poëzie die uiteindelijk theater wordt.

Eenzaamheid, hervinding en engagement. De drie thema’s van deze poëtisch-theatrale bundel die is uitgegeven bij uitgeverij Leeuwenhof en die het beeld neerzet van een oprecht, authentiek, zoekend, zorgzaam en tevens bezorgd man die schijnbaar moeiteloos laveert tussen poëzie en dramaturgie. 

Een mooie bundel. 

Zo simpel is het.

Rick van der Made